Quantcast
Channel: GAZETA REPUBLIKA » Shëndet
Viewing all articles
Browse latest Browse all 719

Vera e kuqe si ilaç, gjithçka duhet të dini mbi të

$
0
0

vera-e-kuqeNë ditët e sotme dihet pothuajse nga të gjithë se vera është e rëndësishme për organizmin tonë, sepse ajo përmban vitamina, oligoelemente, hekur, si dhe përbërës të tjerë që gjenden në të në një nivel më të ulët. Kjo gjë është vërtetuar dhe pranuar nga shkencëtarët dhe mjekët. Pasuria e lëndëve ushqyese të pranishme dhe të përdorura përherë nga popullsitë perëndimore garanton gjerësisht edhe furnizimin me këta përbërës të paktë në numër të cilët gjenden te vera. Të dhënat epidemiologjike që janë bërë në kuadër të promocionit të dietës mesdhetare e lidhin konsumimin e verës me një incidencë të ulët të infarktit të miokardit, që paraqesin edhe sot hipoteza të vlefshme për mënyrën e të jetuarit dhe të punuarit sesa këshilla të karakterit farmaceologjik. Por edhe teprimi në shifra për rreziqet e tmerrshme të përdorimit të alkoolit si sëmundjet e pankreasit po të tjera patologji të aparatit të tretjes, ku më e tmerrshmja konsiderohet Cirroza hepatike, nuk duhet të kufizojnë konsumimin e verës. Vera, më shumë se çdo lloj pije tjetër, futet në shkencën dietetike moderne jo për merita ushqyese të veçanta, as për faktin e të qenit me virtyte për shëndetin, por thjesht për kënaqësitë e saj gastronomike, për kontributin për cilësinë dhe rritjen e nivelit të jetesës, si dhe mënyrën se si konsumi i saj në sasi të kontrollueshme nuk arrin kurrë të bëhet një rrezik për shëndetin. Ndërkaq vera nuk është një pije për të shuar etjen, as dhe për t’u shndërruar në një simbol shoqëror, por ajo është një ushqim që merret dhe shijohet së bashku me vaktet për të shtuar vlerën shijuese të ritit të së ushqyerit, por gjithmonë duke ruajtur masën. Një sintezë objektive për rolin e verës në të ushqyer ose për kufijtë e një sigurie absolute dhe madje deri në një avantazh të mundshëm të dobisë së saj është e vështirë të bëhet, dhe kjo lidhet me përbërësin kryesor të pijeve alkoolike, etanolin dhe efektet e tij. Etanoli furnizon me kalori, por edhe me lëndë toksike potenciale, duke përbërë një rrezik patologjik që mund të çojë në varësinë nga alkooli dhe degradimin e personave që e përdorin në sasi të mëdha. Ndjenja e nxehtësisë që pason tretjen e verës ose në masë të madhe të super-alkoolikëve shpreh jo aq vlerat energjetike të alkoolit sesa veprimin e tij farmakologjik si vazodilatator periferik. Alkooli ka karakteristikat e një karburanti me rendiment të ulët sepse mund të aktivizojë rrugët metabolike me pak prurje energjie, ose mund të prishë rregullimin termik me djersitje të ekzagjeruara. Prandaj duke njohur potencialin toksik të kuotës së alkoolit, te verërat mund të vihen në dukje edhe anët pozitive të verës, por gjithmonë duke pasur parasysh dozat, gradacionin dhe mënyrat e konsumimit të saj, me kufizimet dhe ndalimet e duhura, për grup-mosha të caktuara, për gjini dhe gjendje fiziologjike. Duhet theksuar se ndalimi i verës është kategorik në patologjitë që lidhen me mëlçinë.

Roli i verës në mënyrën e të ushqyerit

Vera është pa asnjë dyshim pjesë përbërëse e kulturës të së ushqyerit në Mesdhe, duke e nënkuptuar këtë të fundit si një tërësi zakonesh, dokesh, pronësi të ndërgjegjes dhe të mënyrës së sjelljes. Vera është komponent i rëndësishëm i një diete të rëndësishme. Ajo është një prodhim kaq tipik i gastronomisë tradicionale, tepër i legjitimuar nga një zakon dhe mënyrë të ushqyeri mijëravjeçare dhe sot njihen vlerat e saj energjetike, e cila mund të bëjë keq vetëm në rastet kur ka persona që nga padituria ose të shtyrë nga vesi abuzojnë me të. Në vendet me vreshtari të zhvilluar zakoni i të pirit verë është përqendruar pothuajse tërësisht gjatë vakteve dhe si rrjedhojë është më pak e rrezikshme, edhe pse mund të konsumohet në sasi të mëdha. Është e qartë që dëmet e shkaktuara nga alkooli janë më të vogla kur stomaku është në punë për përpunimin e ushqimeve dhe i njëjti potencial metabolik i mëlçisë duket të ketë një dëm më të vogël të shkaktuar nga oksidimi alkoolik gjatë periudhës së tretjes. Edhe në këto doza ditore shumë më të kujdesshëm duhet të tregohemi në mënyrën e marrjes së verës dhe të përjashtohet abuzimi kur janë marrë të tjera pije alkoolike, si: aperitivët, pijet e hidhura apo super-alkoolikët. Konsumi i verës në nivelin e duhur nuk lë arsye për t’i mohuar një personi të rritur të shëndetshëm kënaqësinë që ofron shoqërimi i ushqimit me disa gota verë.

Këshilla për përdorimin e verës

-Një gotë verë në ditë është e shëndetshme
- Vera nuk u këshillohet grave shtatzëna apo atyre që kanë fëmijë në gji
- Vera nuk u bën mirë fëmijëve në moshë të vogël
- Personat me sëmundje të ndryshme të avancuara duhet të konsultohen me mjekun për përdorimin e verës
-Vera është e këshillueshme për personat që vuajnë nga anoreksia
-Ndalimi i verës është kategorik në patologjitë që lidhen me mëlçinë

Rastet kur përdorimi i verës ndalohet

Në disa raste është i ndaluar konsumimi i verës. Nëse “shijuesi” i verës, në kufijtë e lejuar të përdorimit të saj, mund të ndiejë kënaqësi nga vera pa pasur rrezik të dëmtojë shëndetin e tij kjo lejohet, por në rastin kur disa persona të sëmurë dhe me gjendje të caktuara fiziologjike si: obeziteti, shtatzënia apo plakja e parakohshme; vera nuk këshillohet të konsumohet. Abuzimi i vazhdueshëm me alkoolin lidhet me patologjitë që shfaqen në aparatin e sipërm të tretjes dhe për këtë duhet që këtyre personave me këto patologji t’iu thuhet shprehimisht se përdorimi i pijeve alkoolike është klinikisht i ndaluar. Duke ndjekur këshillat e duhura mbi konsumimin e verës ashtu si duhet, rritet niveli i të ushqyerit të njeriut dhe përjashtimet janë në disa raste patologjish, si shtatzënia apo faza e të ushqyerit me gji, ose gjendje të avancuara të sëmundjeve të ndryshme.

Kur është e këshillueshme vera

Një gotë vera në ditë mund të jetë e dobishme në rastet e gastriteve, iposekretive ose te personat që vuajnë nga anoreksia, sepse kjo pije provokon një ipoglicemi të lehtë dhe nxit oreksin. Përdorim i keq i verës konsiderohet rasti kur kjo pije u jepet fëmijëve ende të papjekur dhe këtu përfshihet edhe përdorimi i birrës apo aperitivëve nga fëmijët. Më pak drastik është këshillimi i përdorimit të verës te të moshuarit sepse nga një anë përdorimi i verës është bërë për ta një rit dhe nga ana tjetër favorizon oreksin, por kujdes në teprime sepse sjell plakje të parakohshme, por përdorimi në doza modeste nuk përbën aspak problem. Këtu duhet të ndiqen këshillat e mjekut kurues, që vendos rast pas rasti për dobinë ose jo të konsumit të disa gotave verë. Por shkenca ka provuar se vera është komponent i rëndësishëm i një diete të shëndetshme.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 719